FIZYKA

Soczewki, rodzaje i budowa

Soczewki to urządzenia optyczne, najczęściej o regularnych kulistych kształtach, składające się z połączonych przezroczystych i oszlifowanych brył. Zwykle są one wykonane ze szakla, ale zdarzają się też soczewki z tworzyw sztucznych. Mamy soczewki płaskie, wklęsłe i wypukłe.

Możemy dokonać podziału soczewek ze względu na rodzaj ich wypukłości:

• soczewki dwustronnie wypukłe;
• soczewki dwustronnie wklęsłe;
• soczewki wklęsło - płaskie;
• soczewki wklęsło - wypukłe;
• soczewki płasko - wypukłe;
• soczewki wypukło - wklęsłe.

Pod względem sposobu łamania promieni świetlnych soczewki dzielimy na:

• skupiające, zbudowane z brył wypukłych, są one zatem grubsze w środku a cieńsze przy krawędziach;
• rozpraszające, zbudowane z brył wklęsłych, grubsze na brzegach, a cieńsze w części środkowej.

Soczewki skupiające:

Najczęściej wykonane są z dwóch połączonych wypukłych soczewek i zazwyczaj są one symetryczne. Powierzchnie poszczególnych soczewek są kuliste i w zasadzie podobne. Każda taka soczewka, w tym przypadku skupiająca ma dwa punkty skupienia, tzw. ogniska, położone odpowiednio po obu stronach soczewki.

Ogniskiem F dla soczewek skupiających wyznacza punkt, w którym teoretycznie przecinają się wszystkie promienie świetlne równoległe do osi optycznej, po przejściu przez układ skupiający.

Soczewka rozpraszająca:

W przypadku soczewki rozpraszającej cechy obrazu zawsze są identyczne bez względu na odległość przedmiotu od soczewki (naturalnie wartość np. pomniejszenia ulega zmianie wraz ze zmianą odległości, jednak cechą obrazu zawsze będzie to, że jest pomniejszony; p<1)

Cechy obrazu:
- zawsze pozorny; utworzony przez przecięcie promienia świetlnego i przedłużenia promienia świetlnego
- zawsze prosty, czyli nieodwrócony
- zawsze pomniejszony; p<1
Odległość obrazu:
- obraz powstaje zawsze w odległości -f<y<0